حدیث

قال امام الصادق(ع) :

امّا العلة فی الصیام لِیستوِیَ به الغنی و الفقیر و ذلک لانّ الغنی لم یکن لیجد مس الجوع فیرحمَ الفقیر لان الغنی کلّما اراد شیئا قَدر علیه، فاراد الله عزّوجلّ ان یسوّی بین خلقه و ان یُذیقَ الغنیّ مَس الجوع و الالم لیرقّ علی الضعیف و یَرحمَ الجاعع.

ترجمه : علت روزه گرفتن آن است که به سبب روزه شخص غنی و فقیر با هم برابر شوند، چون شخص غنی رنج گرسنگی را نمی داند تا به فقیر رحم کند چرا که شخص غنی هر گاه چیزی را بخواهد می تواند آن را تهیه نماید به همین جهت خدای تعالی اراده کرده که همه بندگانش مساوی باشند و رنج و زحمت گرسنگی و سختی را به شخص بی نیاز بچشاند تا اینکه نسبت به شخص فقیر ترحم نماید و او را کمک کند.

مسئله

روز دهم - از چیزهاییکه روزه را باطل می کنند :

-         قی و اماله

مسئلةٌ : قی کردن عمداً اگر چه برای معالجه و ضرورت باشد روزه را باطل می کند، ولی اگر از روی سهو و یا بی اختیار عارض شود ضرر ندارد و میزان صدق قی کردن است. پس اگر هسته و یا کرم بیرون بیاید اشکال ندارد.

مسئلةٌ : اگر شخص روزه دار آروغ بزند و چیزی در گلو یا دهانش بیاید باید آنرا بیرون آورد و اگر بی اختیار فرو رود روزه اش صحیح است و اگر به فضای دهان برسد و آنرا به اختیار فرو ببرد روزه اش باطل است. هم قضا دارد و هم کفاره.

مسئلةٌ : از جمله چیزهاییکه روزه را باطل می کند اماله کردن است. به چیزی که روان باشد(مایع) اگر چه در حال ضرورت و معالجه باشد. امّا شیاف ضرری ندارد هر چند احتیاط هم ترک آن است.  

حدیث

قال رسول الله (ص) :

الصائم فی عبادة الله و ان کان نائما علی فراشه ما لم یغتب مسلماً.

ترجمه : شخص روزه دار در حال عبادت است اگر چه در بستر خواب خود باشد البته تا زمانیکه غیبت شخص مسلمانی را نکند

این روایت بر شدت حرمت غیبت تأکید دارد.

مسئله

روز نهم - از مفطرات باقی ماندن بر جنابت یا حیض یا نفاس عمداً تا صبح

مسئلةٌ : هرگاه جنب نتواند غسل کند بجهت نبودن آب و امثال آن واجب است که پیش از فجر تیمم بگیرد و احتیاطاً بیدار بماند تا صبح شود. بنابراین اگر تیمم نکند روزه او باطل است و اگر ممکن باشد غسل کردن و غسل نکند تا وقت تنگ شود واجب است تیمم بگیرد و روزه اش صحیح است ولی معصیت کرده است و اگر تیمم نکرد روزه اش باطل است.

مسئلةٌ : کسیکه در شب ماه رمضان جنب است و می داند که اگر بخوابد تا صبح بیدار نمیشود نباید بخوابد تا غسل کند و چنانچه بخوابد و تا صبح بیدار نشود روزه اش باطل است و قضا و کفاره بر او واجب میشود.

مسئلةٌ : کسیکه مس میت نموده یعنی جایی از بدن خود را به بدن میت رسانیده می تواند بدون غسل مس میت روزه بگیرد و اگر در حال روزه مس میت نماید روزه اش صحیح است. 

حدیث

قال رسول الله (ص) : اتاکم شهر رمضان شهر بَرَکَةٍ ... یَنظُرُ الله الی تَنافُسِکُم، و یُباهی بکم مَلائِکتَه، فادّوالله من انفسِکم خیرا.

ترجمه : ماه رمضان بر شما آمده، ماه برکت ... خداوند تعالی به مسابقه شما در عبادت می نگرد و به شما بر فرشتگانش مباهات(افتخار) می کند، پس به خداوند از خود نیکی نشان دهید.

مسئله

مسئلةٌ : روزه کسیکه با اکراه ارتماس کند(یعنی خودش ارتماس نماید) باطل است بخلاف کسی که از روی قهر(یعنی اینکه مثلاً او را به آب اندازند) ارتماس نماید.

مسئلةٌ : هر گاه فردی برای نجات دادن کسی که دارد غرق میشود، ارتماس نماید یعنی سر را زیر آب فرو برد، روزه اش باطل میشود، هر چند که ارتماس بر او واجب باشد.

مسئلةٌ : هر گاه کسی نمی داند که ارتماس مفطر است و ارتماس نماید، روزه اش باطل است.

مسئلةٌ : کسیکه شک دارد که آیا ارتماس کرده یا نه؟ بنا را بر عدم ارتماس می گذارد.

حدیث

قال الرضا (ع) : الحَسناتِ فی شهر رمضان مقبولةٌ و السیئات فیه مغفورة، من قرأ فی شهر رمضان آیةٌ من کتاب الله عزّوجلّ کان کمن ختم القرآن فی غیره من الشهور.  بحارالانوار ج 96 صفحه 341

ترجمه : در ماه رمضان نیکی ها پذیرفته و بدی ها آمرزیده میشود. هر کس که در این ماه آیه ای از کتاب خدای عزّوجلّ را بخواند همچون کسی است که در ماه های دیگر ختم قرآن کرده باشد.

مسئله

روز هفتم  -  از مفطرات (یعنی چیزهایی که روزه را باطل می کند) :

ارتماس در آب یعنی فرو بردن تمام سر زیر آب :

هر چند که بقیه بدن بیرون از آب باشد و همچنین در باطل شدن روزه فرقی نیست بین آنکه یکدفعه تمام سر را زیر آب فرو ببرد و یا بتدریج، بطوریکه تمام سر زیر آب فرو رود امّا اگر بصورت تعاقب یعنی یک طرف سر را زیر آب نماید بعد بیرون آورد، بعد از آن طرف دیگر را فرو ببرد.

مسئلهٌ : هر گاه کسی چیزی مانند گل به سر و صورت خود بمالد یا بچسباند که مانع رسیدن آب به سر باشد و ارتماس نماید احتیاط آن است که روزه اش باطل می شود ولی اگر سر و گردن خود را داخل محفظه ای نماید و زیر آب فرو کند، روزه اش باطل نمی شود.

مسئلةٌ : هر گاه کسی از روی فراموشی و یا قهراً در آب فرو رود و زیر آب یادش بیاید و یا رفع اجبار شود از او، واجب است که فوراً سر را از زیر آب بیرون آورد و در غیر اینصورت روزه اش باطل می شود.